My tu gadu gadu, a pół ch**a w dupie [While chatting away]
piątek, sierpnia 17, 2012*Scroll down for the English version*
Na temat odpowiedzialności artysty za
nadawany do odbiorcy przekaz odbyła się już niejedna dyskusja. Ich burzliwość i
brak rozstrzygnięcia plasuje ten temat na czarnej liście towarzyskich pogawędek
obok opcji politycznej, stosunku do kościoła katolickiego, adopcji w związkach
homoseksualnych czy wyższości PES nad FIFA. Wcale jednak nie tak wysoko, jak
być może na to zasługuje.
Człowiek kształtuje swój światopogląd
oczywiście na podstawie wiedzy przekazywanej mu przez rodziców, w toku edukacji
(w wersji optymistycznej również z przeczytanych książek, w pesymistycznej - z
Pudelka), na co dzień z informacji serwowanych w kolorowej pigułce przez
telewizję i, co być może ma największą siłę oddziaływania, opinii głoszonych
przez uznane przez niego autorytety. Zapewne myśli niejednego czytelnika
popłynęły teraz w kierunku pani od polskiego i deklamowania inwokacji z „Pana Tadeusza” w dusznej majowej sali
lekcyjnej, ale dziś nie o banałach. Muzyka! Kto by pomyślał! W
porządku, nie dla każdego ma tak ogromne znaczenie, posunę się wręcz do
stwierdzenia, że maleje ono z wiekiem. Ale nie można go nie doceniać.
Przeciętny człowiek (w tym targecie nie mieszczą się fanki Justina Bibera
i fanatycy techno), uważa muzykę za przyjemną formę rozrywki – posłuchać w
domu przy sprzątaniu, włączyć na domówce na ewentualność niezręcznej ciszy,
pojechać na koncert w ramach odpoczynku od żony z małym dzieckiem itd. Efekt
ten nasila się w przypadku muzyki zagranicznej. Możemy nie znać języka
angielskiego (młode pokolenie krzywi się z niesmakiem, starsze wali
się pierś i klnie po rosyjsku), a cieszyć się ładną piosenką amerykańskiej
gwiazdy pop, ruszać biodrami do skocznego rytmu a pod prysznicem
onomatopeicznie zdzierać gardło na refrenie („tulibudibu dałczju”). Ale właśnie w przypadku młodszego pokolenia,
biegle władającego serialowym angielskim, ryzyko związane z przekazem
nabiera realnych kształtów. Muzyka to nie tylko rozrywka, ale doskonałe
narzędzie wywierania wpływu. Może nawet nie być wykorzystywane świadomie, bo
nie czarujmy się, ale artyści często sami się nie zastanawiają nad tym,
jak ich słowa mogą zostać odebrane, a co najwyżej dbają o to, by chociaż
pojedynczy rym skleić. Ale muzyka, tak jak sport, może wywoływać
bardzo silne fascynacje. Pobudki są drugorzędne – wielka nieskończona
miłość do artysty może się zacząć od utożsamiania się z opisywaną przez
niego nieszczęśliwą miłością, szczęśliwą miłością, wakacyjną miłością, miłością
własną itp., itd. I to właśnie ta kosmiczna nić porozumienia, a nie
zachwyt dla producenta utworów, będzie stanowić jej trzon. Ale może ją też
wzbudzić po prostu kilka przyjemnych dla ucha melodii, które odsłuchane
odpowiednią liczbę razy uruchomią proces turbotransformacji z tupacza nóżką w
śledzącego-każdy-przejaw-życia-idola psychofana. Sprzężenie zwrotne występuje
i kropka. A artysta ma prawo do wolności słowa i wyrażania siebie, do
własnej wizji świata i odrobiny, a nawet nieskończonej ilości, fantazji.
Może się słowem bawić, nie musi nieść go z misją niczym kaganek oświaty.
Dla wielu najważniejsze jest śpiewanie i sam proces twórczy. Jedyny efekt,
jaki ich interesuje, to wysokość wpływów ze sprzedaży płyt,
z koncertów i rywalizacja z kolegami w branży o miejsce na OLIS-ie.
Artysta widzi, że rzesze fanów ubierają się jak on, zasypują go tysiącami
wiadomości i milionami lajków na fejsie i albo go to cieszy albo
drażni. Nie poczuwa się raczej do odpowiedzialności za to, że młodzież w
lot chwyta pewne hasła. Nie zapominajmy, że on również tworzy w jakimś stanie
emocjonalnym, w danym momencie swojego życia i pod wpływem różnorakich bodźców.
Może za kilka dni mu przejdzie, a słuchacz stokrotnie przeanalizuje nagranie i
już na dobre obierze drogę pogardy do kobiet, bo przecież wszystkie to
zdradliwe k… . Między Bogiem a prawdą, nie ma nad czym rozprawiać póki
mówimy o promowaniu jedynego właściwego rodzaju muzyki, dziedziny sportu,
modnych miejsc czy stylówki. Jeżeli proponuje nam się czerpanie z życia
garściami, rozwijanie pasji a nie kserowanie pasjami materiałów na uczelni, to
jeszcze pół biedy. Problem zaczyna się w momencie, kiedy przekaz podważa
naturalny porządek wszechświata i podstawowy podział na to co dobre i co złe.
Kiedy jing-jang zlewa się w szarą breję pozbawioną wyrazu. Nasza kultura
zachodnia i tak jest pierwsza na liście do upadku, bo całą swą energię i
rozpęd kieruje na relatywizm i nijakość. Jej pierwszym postulatem jest
odrzucenie wszelkich dotychczas wyznawanych wartości i zasad na rzecz wolności
jednostki, słowa, wyboru, bez głębszej refleksji nad przesłankami, dla
których przez ostatnich kilka tysięcy lat nasi przodkowie starali się te
wartości i zasady ustalić. Szczególnym przykładem, o którym chcę napisać,
jest twórczość dwojga młodych artystów zza oceanu, którzy byli jednym z
ważniejszych objawień 2011 – pierwsze w nich w pewnych środowiskach,
zdecydowanie poza mainstreamem, a drugie z pełnym rozmachem,
jak na ładne aka zrobione dziewczę przystało. Mowa o The Weeknd i
Lanie-Silikonowe Usta-Del Rey. Pierwsze z nich to dwudziestojednolatek z
Kanady, który ma w swoim dorobku dopiero 3 mixtape’y wydane w 2011 roku,
drugie to dwudziestosześcioletnia córka milionera z dopracowanym wizerunkiem
seksbomby z lat 60-tych i dwoma już albumami studyjnymi „Lana del Rey” i "Born to Die". Analiza porównawcza tych dwóch postaci byłaby nader
interesująca, ale intryguje mnie szczególnie jeden aspekt wspólny: pokazanie
świata używek jako coś zupełnie naturalnego i opisywanie swoich
młodzieńczych doświadczeń w relacjach damsko-męskich przez pryzmat alkoholu i
narkotyków. O ile LDR zapewne przyjęła taki pomysł na własną promocję, o
tyle wszystko wskazuje na to, że The Weeknd zwyczajnie zdaje relację ze swoich
niekończących się imprez, zupełnie jak niegdyś zwykł to robić Charles Bukowski.
Nie twierdzę, że zachęcają wprost do rozpusty. Ale chcąc nie chcąc ją
propagują. Osobiście przeżyłam okres niezdrowej fascynacji The Weeknd,
czemu jednoznaczny wyraz dałam w peanie na cześć jego pierwszego mixtape’u („»You Wanna Be High For This«: The Weeknd. »House of Balloons« - wrzucam ten tekst na bloga, bo choć archiwalny, fani The Weeknd uznają go za ciekawy, a tych, którzy nie mieli wcześniej z nim styczności, może zachęci do przesłuchania). On nie namawia do spożycia, ale maluje
słowem i zmysłowymi wokalizami tak cudowny obraz świata bez trosk i
zmartwień dnia codziennego, że ze wszystkich sił chcemy tak samo. Muzyka o
pieprzeniu i ćpaniu do pieprzenia i ćpania. Wszyscy tak robią, czemu ja miałbym
nie spróbować? Z taką promocją ciężko będzie konkurować szkolnej pani psycholog
w kwiecistej spódnicy do ziemi i kolorowych okularach, która przyjedzie w
niewiarygodnie nudny sposób opowiadać Waszym dzieciom i młodszemu rodzeństwu o
szkodliwości narkotyków. Jak wytłumaczyć osobie, która dopiero uczy się relacji
z płcią przeciwną, że no, po prostu tak wyszło, że właściwa jest monogamia, a kobiety
zasługują na szacunek, jeżeli kolejny artysta gorąco zapewnia, że częsta zmiana
partnerek seksualnych eliminuje problem ewentualnych komplikacji przy dłuższej
znajomości i konieczność wypracowywania kompromisów? LDR opowiada z kolei
o miłości wyłącznie toksycznej, opisuje słabe, uległe kobiety,
podporządkowujące się mężczyźnie kosztem szacunku do samych siebie, którego
i później od rzeczonych kochanków nie doświadczają. Nietrudno latorośli
nabrać przekonania, że prawdziwa miłość to nic więcej jak życie u boku
zapijaczonego macho, który między kolejnymi celnie wymierzonymi policzkami
sypie jej precyzyjne kreski z koksu. A narkotyki klasy A to już nie to samo, co
jaranie gibonów na osiedlowej ławce. Nie czarujmy się – marihuana muli,
prawdziwe zagrożenie dla zdrowia i samoświadomości stanowią nadużywane
twarde narkotyki i alkohol.
Zastanawia przede wszystkim źródło
popularności tego nurtu. Oczywiście nigdy nie brakowało artystów-buntowników,
których równie dobrze znamy z ich muzyki jak i ekscesów. Ale mam
wrażenie, że do pewnego momentu było tak, że nie musieli rozpoczynać każdej
zwrotki informacją o tym, jakimi środkami są w danym momencie odurzeni. To
prawie jak otwarcie kolejnego aktu w dekadenckim dramacie. Nie byłoby to takie
alarmujące, gdyby dramat ów ostał się na półce kilku desperatów. Trudno jednak
pozostać obojętnym, gdy taki swoisty tętniak mózgu staje się atrakcyjny dla
znanych i lubianych (zwłaszcza przez młodzież) gwiazd dużo większego
formatu, które zapraszają delikwentów do wspólnych nagrań, na koncerty
i znaczące festiwale czy dla telewizji, która na przykład LDR
sprzedaje jako kolejny ładny obrazek. Z drugiej strony trudno roztoczyć
bufor ochronny, kiedy narzędziem sławy coraz częściej jest Internet.
Szanse na zabezpieczenie się przed jego wpływem są mniej więcej
takie, jakby zamykać oczy zamiast używać kondoma. Przekaz „no future” staje się modną przyprawą do serwowanej nam muzycznej
strawy. A przecież to wszystko i tak jest już mocno popieprzone.
A zatem, jaka jest tajemnica
podatności gruntu, na który pada takie ziarno? Czy pokolenie dzisiejszych
dwudziestoparolatków to chodzące zaburzenia psychosomatyczne, rykoszet
frustracji rodziców, którzy na sinusoidalnej linii życia, po latach komunizmu,
znowu są w depresji? No może na pierwszy rzut oka nie każdemu kojące
dźwięki harfy z „Video Games”
kojarzą się z degrengoladą, a inni nie uwierzą, że przyprawiające o ciarki „Wicked Games” są nie o miłości a o
prywatnej sesji ze striptizerką. Oczywiście dopóki nie wsłuchają się
porządnie w słowa albo nie zajrzą na RapGenius.com. Zachęcam do refleksji
na ten temat video games, wicked games
i tym podobnych – bo jeśli życie to rzeczywiście jakaś game, to czy aby na pewno chodzi w niej o to, żeby jak szybciej
nastąpił jej over?
While chatting away (The artist’s responsibility for
the message)
There have
been many discussions about the artist’s responsibility for the message directed
to the audience. Their roughness and inconclusiveness ranks this topic on the blacklist
of confabs right next to political option, attitude towards the Catholic
Church, gay adoption or superiority of PES over FIFA. Perhaps not as high as it deserves it.
One’s outlook
on life is created by the knowledge handed down to him by his parents, in the
education process (in the best secenario – also from the perused literature, in
the worst case – from pudelek.pl), on a daily basis in a form of a colorful
pill offered by the TV and, which might be of the greatest importance, from
those few people whom we personally acknowledge as authorities. Probably some
of you right now experience a vivid vision of your Polish teacher and reciting of
invocation to „Pan Tadeusz” in a
stuffy classroom sometime in May. But today we’re not talking about clichés. Music!
Who would have thought! Ok, it’s not of the same importance for everyone, I even suppose
the meaning diminish as
we get older. But it’s not to be underestimated. An average men (minor fans of
Justin Bieber and techno music psychofans are excluded) treats music as a
pleasant form of relax – he listens to music while cleaning up the apartment,
plays it to avoid awkward silence during the closed-circle parties, he goes to
music festivals to take a rest from his neurotic wife and crying toddler. This
escalates when it comes to foreign music. One may not speak English (young
bloods make faces distasted and the old generation beat their breasts and swear
in Russian) hence enjoy a nice pop song, shake his hips to a lively rhythm and
strain his voice under the shower singing onomatopoeic version of the chorus („tulibudibu dałczju”). But actually in
the case of the young generation, speaking perfect English learned while
watching dozens of serials, the real risk connected with the message becomes immediately apparent. Music is not
only a form of entertainment. It is also an excellent social influence tool. It
may not even be used consciously and on purpose – let’s be
honest, artist hardly ever reflect about the ways their words may be received.
Their highest concern is to make sure the rhyme between the lines is at least
single. But music, alike sport, may engender a very strong fascinations. The
motives are second-rated – endless love for an artist may start when you
identify yourself with: an unfortunate love he describes or happy never ending
love, summer enchantment, self-love etc. In this case the extraterrestrial
thread of understanding, not the music production itself, will be the core of
this fan adoration. On the other hand, love can be aroused by couple of
pleasant melodies which repeated a proper amount of times launches a turbo
transformation from layman to a psycho fan. There is no point in denying that
there is a feedback. Freedom of speech and expression, own view of the world
and limitless fantasy are artists’ holy rights. He can simply play with the
words instead of using them as a torch of education. For many of them singing
itself and creation process are the stake. The only results that he cares about
are net sales, income from concerts and competition with other artists over ranking
on OLIS (Official Retail Sales Chart). The artist
is either happy or annoyed to watch a growing throng of his imitators and to
get thousands of messages from fans and millions of likes on Facebook. He
refuses to take on responsibility for the fact that his teenage audience
eagerly absorbs some of his slogans. We must remember that the creation process
takes place in a certain emotional state, moment in live and is influenced by
all kind of incentives. The author’s mood can change in a few days hence the
listener is left only with the song’s lyrics which analyzed a hundred times
will make his way towards contempt for woman because apparently they all are
just tricky hoes... To be perfectly honest there is not much to discuss as long
as it’s about praising certain music genres, sport disciplines, cool places or
ways of dressing. It's not that bad if we are encouraged to carpe diem or to be passionate about something else than gathering
study materials. The problem starts when the message undermines the natural
order of the universe and the fundamental difference between right and wrong. When
jing-jang melts into a meaningless pulp. Our Western culture is first one to fall
anyway because it focuses its energy and momentum on relativism and insipidity.
It rejects historical values and principles in favor of individual liberty, freedom
of speech and choice, regardless of rationales which drove our ancestors to set
this values and principles over the past thousands of years in the first place.
To illustrate this thesis I would like to give you an example of two young
artists from across the ocean who debuted in 2011 –
one in certain underground circles and the other with quite an entry as befits
a ready to sell, nicely wrapped product. I’m talking about The Weeknd and Lana
- Silicone Lips - Del Rey. The first one is a 21-year-old from Kanada, who as
far released three mixtapes in 2011; the other one is a five years older daughter
of a millionaire with a thorough image of a sex bomb from '60s and already two
studio albums” „Lana del Rey” and „Born to Die”. Comparative
analysis of this two characters might be very interesting but what intrigues
me the most is the one thing they have in common: showing the use of stimulant as
perfectly natural thing and describing the facts of their youthful life through
alcohol and drugs. Provided that
for LDR it’s just a part of her image, it looks like The Weeknd basically describes
his never ending parties, just like Charles Bukowski once used to. I don’t claim
that they openly encourage dissipation.
But they promote it anyway. I personally experienced the unhealthy
fascination with The Weekend, which I expressed in a paean to his first mixtape
(http://halfkethalfamazing.blogspot.com/2012/08/you-wanna-be-high-for-this-weeknd-house.html).
He doesn’t actually call for drug use but he pictures such a beautiful world without
worries, we just want to dive in it like a duck in a water. The music about
fucking and doing drugs perfect for… fucking and doing drugs. If everyone does
it, why woudn’t I? Such a promotion is kind of a challenge for a school psychologist
in a long flowered dress and colorful glasses who will try to convince your
children and younger siblings about harm drugs can cause. Is it even possible
to convince someone who is just about to start his relationships with the
opposite sex that monogamy is just right and woman deserve respect, if another
artist is persuading that frequent change of sexual partners eliminates
problems peculiar for long-term relationships and necessity of reaching a
compromise? LDR tells stories of toxic love, weak, submissive woman who subordinate to men’s will even at
the cost of self-respect – no wonder they don’t get it in return. Following
such an example is not making it hard for a teenage girl to come to believe that the real love
is nothing more than a life next to a drunk ass macho who delivers slaps as
precisely as he forms the white lines. And remember that the A class narcotics
are not the same as smoking weed in the hood. Let’s face it – pot can make on
slack, the real danger to health and sanity comes from abuse of alcohol and
heavy drugs.
The real
puzzle here is the popularity of this trend. Of course the music scene was
never short of rebel artists whom we know as much as because of their creative output, as their disturbances. But somehow
I can’t get rid of the impression that to the certain point on the axis of time
there was no compulsion to start the verse with information about drugs they
are intoxicated with. It’s like an opening of an act in a decadent drama. It
wouldn’t be so alarming if this drama got stuck on a bookshelf of certain
desperate people. But it’s hard not to care if this peculiar tumor becomes
attractive to idols to whom young generation looks up to, who invite the
delinquents to joint records, concerts or biggest music festivals, or to TV
which sells LDR as another pretty picture. On the other hand it is difficult to
build a protective buffer zone when it comes to the Internet. Chances to
protect oneself from its influence can be compared with closing one’s eyes as a
method of contraception. ‘No future’ slogan becomes an exotic seasoning to a
music offer. To be honest, it’s unnecessary – it’s all hardly eatable already.
Therefore what
is the secret behind susceptibility to this kind of influence? Is a new
generation an embodiment of psychosomatic disorder? A ricochet of frustrated
parents, who’s sinuous line of life, just like in the communism, is back in the
depression? Well, maybe at first sight restful sounds of the harp in
„Video Games” doesn’t bring downfall to one’s mind. Nor goose-bumps-giving
„Wicked Games” associates with a private lapdance instead of romantic love. Unless
we listen carefully to the lyrics or discover their meaning on RapGenius.com. I
urge on to afterthought about video
games, wicked games and the like. Cause if life is actually some kind of a
game, can we call its early over winning?
Posty
.JPG)
0 komentarze